Opleiding Cardiologie Regio West

Stage hartcatheterisatie

Deze module duurt volgens het landelijk opleidingsplan cardiologie in totaal 6 maanden en kan in de praktijk verdeeld worden over een aantal ziekenhuizen (niet noodzakelijkerwijs evenredig). De AIOS leert de technische vaardigheden die nodig zijn om een hartcatheterisatie uit te voeren.
Daarnaast leert de AIOS samen te werken met andere betrokken professionals op de catheterisatiekamer.

Het is wenselijk om rekening te houden met de toekomstige plannen van de AIOS en zo nodig een deel van de stage in een cardiologisch interventie
centrum te volgen.

Stage RDGG
Duur: 3 maanden
Stagehouder: Dr. G.J. (Jan Willem) Bech

Inhoud van de stage

Totaal beslaat deze module volgens het landelijk opleidingsplan 6 maanden. Deze periode kan door de AIOS, na goedkeuring door de A-opleider, gedurende de eerste 3 van de 6 maanden in het RDGG gevolgd worden.

Het verwerven van algemene en specifieke competenties, kennis en inzicht voor indicatiestelling, veilige uitvoer en interpretatie van een hartkatheterisatie (linkszijdig met coronairangiografie (CAG), rechtskatheterisatie met hemodynamische monitoring, shuntberekening en klepoppervlak berekening. Het kunnen herkennen en behandelen van proceduregerelateerde complicaties.

Tijdens de stageperiode dienen er door de AIOS tenminste 150 CAG’s en 10 rechtskatheterisaties te worden uitgevoerd. Aan het einde van de stageperiode van 3 maanden dient de AIOS in opleiding tot algemeen cardioloog minimaal kwaliteitsniveau 2  bereikt te hebben: De AIOS voert de procedure uit met directe, pro-actieve supervisie, i.e. met een supervisor aanwezig in dezelfde ruimte.

EPA

Verwacht bekwaamheidsniveau:
Start stage: niveau 1
Halverwege stage: niveau 2
Einde stage: minimaal 3
Einde opleiding: niveau 5

Weekprogramma

Maandag

08.00 - 08.30

09.00 - 12.00

12.30 - 13.15

13.15 - 16.30

17.00 - 17.30

Generaal rapport

CAG

Pauze

CAG

Avond overdracht

Dinsdag

08.00 - 08.30

08.30 - 09.00

09.00 - 12.00

12.00 - 12.30

12.30 - 13.15

13.15 - 16.30

17.00 - 17.30

Generaal rapport

Onderwijs referaat

CAG

MDO hartfalen

Pauze

CAG

Avond overdracht

Woensdag

08.00 - 08.30

08.30 - 09.00

09.00 - 12.00

12.30 - 13.15

13.15 - 16.30

17.00 - 17.30

Generaal rapport

Onderwijs beeldvorming

CAG

Pauze

CAG

Avond overdracht

Donderdag

08.00 - 08.30

08.30 - 09.00

09.00 - 12.00

12.00 - 12.30

12.30 - 13.15

13.15 - 16.30

17.00 - 17.30

Generaal rapport

 Onderwijs CAG

CAG

ECG onderwijs

Pauze

CAG

Avond overdracht

Vrijdag

08.00 - 08.30

09.00 - 12.00

12.00 - 12.30

12.30 - 13.15

13.15 - 16.30

17.00 - 17.30

Generaal rapport

CAG

Ritme bespreking

Pauze

CAG

Avond overdracht

Periodieke onderwijsmomenten / besprekingen:

  • Maandag: Complicatie / Necrologie bespreking (respectievelijk maandelijks en 2 maandelijks).
  • Dinsdag: Cursorisch onderwijs (wekelijks).

Leerdoelen

De AIOS dient zich minimaal de volgende competenties eigen te maken:

1. Ten aanzien van medisch handelen:

a) De AIOS dient tenminste 150 CAG’s en 10 rechtskatheterisaties uit te voeren.

b) De AIOS kent de principes van steriel handelen.

c) De AIOS kent de indicaties voor hartkatheterisatie en rechtskatheterisaties en kan die voor de individuele patiënt aangeven.

d) De AIOS kan de bevindingen van de hartkatheterisatie vertalen in therapeutische opties. 

e) De AIOS doorziet de risico’s van de ingreep bij de individuele patiënt en weet die te minimaliseren.

f) De AIOS kent de mogelijke complicaties van de ingreep en weet die op te vangen en zo nodig te behandelen.

g) De AIOS verkrijgt door zelfstudie voldoende kennis van de anatomie, fysiologie, mogelijke technieken en uitvoering van de ingrepen.   

h) De AIOS kan zelfstandig coronairangiografisch onderzoek uitvoeren (inclusief LV-angiografie) van de coronairen en eventuele bypasses zowel via radialis als femoralis toegang.

i) De AIOS kan de keuze voor radialis of femoralis toegang beargumenteren.  

j) De AIOS kan zelfstandig rechtskatheterisatie verrichten met een Swan-Ganz katheter.  

k) De AIOS is op de hoogte van de risico’s die het gebruik van röntgenstraling en contrastmiddelen voor de patiënt, operator en omgeving met zich meebrengt en wat er gedaan moet worden om deze risico’s zo klein mogelijk te maken.

2. Ten aanzien van communicatie: 

a) De AIOS is in staat om aan de patiënt op begrijpelijke wijze de gang van zaken rondom de ingreep uit te leggen.

b) De AIOS is in staat om aan de patiënt (en zijn familie) op begrijpelijke wijze de bevindingen van de ingreep uit te leggen met inachtneming van de afspraak dat er zonder overleg met de supervisor geen uitspraken aan de patiënt (en zijn familie) worden gedaan omtrent te verwachten behandeling (met name eventuele PCI of CABG).

c) De AIOS kan de procedure en de bevindingen adequaat zowel schriftelijk als mondeling rapporteren aan de behandelaar.

d) De AIOS kan adequaat de bevindingen en behandelvoorstel toelichten tijdens de hartteambespreking.

e) De AIOS is in staat op begrijpelijke en duidelijke wijze het personeel op de hartkatheterisatiekamer tijdens de ingreep te instrueren.

3. Ten aanzien van de samenwerking:

a) De AIOS overlegt (vooraf) met de behandelaar omtrent eventuele specifieke wensen ten aanzien van de ingreep (zie verwijsbrief).

b) De AIOS is in staat een goede relatie te onderhouden met andere personen die bij de ingreep betrokken zijn, de diverse taken onderling goed te communiceren en adequate instructies te verschaffen aan ondersteunend personeel.

c) De AIOS is op de hoogte van de op de afdeling voor paramedisch personeel bestaande protocollen en voorschriften.

4. Ten aanzien van kennis en wetenschap: 

a) De AIOS  geeft blijk van het kritisch beschouwen van de medische informatie rondom een casus.

b) De AIOS kan aangeven welke discussiepunten er momenteel in de literatuur spelen rondom coronaire interventies en pacemakertechnologie.

5. Ten aanzien van maatschappelijk handelen: 

a) De AIOS stelt zich op de hoogte van de kosten van de diverse binnen deze stage vallende procedures en gebruikte materialen.  

b) De AIOS stelt zich op de hoogte van de wettelijke bepalingen met betrekking tot het werken met röntgenapparatuur.

6. Ten aanzien van organisatie: 

a) De AIOS overziet de planning op de HCK en kan deze zo nodig effectief en doelmatig bijsturen rekening houdend met de prioriteiten van de verschillende patiënten en hun aandoening.

7. Ten aanzien van professionaliteit: 

a) De AIOS toont adequaat professioneel gedrag.

b) De AIOS kent de grenzen van de eigen competentie en handelt daarbinnen.

Toetsinstrumenten

Wijze van toetsen:

  1. Directe beoordeling door superviserende cardioloog, o.a. met behulp van KPB’s.   
  2. Beoordeling van gemaakte CAG’s en verslagen, aangevuld met specifieke bespreking hiervan door één van de opleiders.
  3. Beoordeling door de opleiders en/of supervisor van CAG-beschrijvingen tijdens het ochtendrapport, hartteam en tijdens specifiek daartoe gereserveerde onderwijsmomenten.
  4. Beoordeling door de opleiders van referaten betrekking hebbend op invasieve diagnostiek en behandeling.
  5. Verslagen van katheterisatiekamer personeel en patiënten aangaande het functioneren van de AIOS, gevraagd of ongevraagd uitgebracht aan de opleiders.
  6. Introductie-, tussen-, en eindgesprek worden gepland volgens de toetsmatrix (2.6).

Getoetst wordt op:

  1. Organisatie werkzaamheden en prioriteitstelling.
  2. Omgang met patiënt en zijn familie, de verpleegkundigen, zijn collegae en consulenten.
  3. Kennis en inzicht in anatomie van radialis en femoralis toegangsroute alsmede mogelijke complicaties
  4. Keuze en toepassing van closure devices.
  5. Kennis en inzicht van de coronairangiografie en interpretatie van beelden in samenhang met ziektebeelden.
  6. Kennis en inzicht coronair anatomie en fysiologie.
  7. Praktische vaardigheden bij een katheterisatie zoals voorbereiding, aanprikken, katheter opvoeren, aanhaken coronairen (inclusief grafts), closure.
  8. Wijze van verslaglegging, inclusief complicatie registratie.
  9. Presentaties en toelichting van CAG/rechtscatheterisatie op het ochtendrapport en tijdens de hartteambespreking.

Portfolio

Alle ingrepen worden vermeld in het eigen portfolio, inclusief de bij nabespreking naar voren gebrachte kritiek- of verbeterpunten. Complicaties die zijn opgetreden worden expliciet beschreven. De casus die bij het ochtendrapport zelfstandig naar voren werden gebracht, worden als zodanig gemerkt. Tevens wordt in het portfolio opgenomen hoeveel dagdelen werden besteed aan de stage. De AIOS neemt in het portfolio met enige regelmaat een reflectie op ten aanzien van het eigen functioneren.

Aanbevolen literatuur

  • The ESC Textbook of Cardiovascular Medicine (3e editie). Camm, Luscher en Serruys. 
  • Baim & Grossman: Cardiac catheterization, angiography and intervention.
  • Braunwald.
  • Medische richtlijnen (NVVC, ESC, ACC).