Stage elektrofysiologie en devices

Deze module duurt volgens het landelijk opleidingsplan cardiologie in totaal drie maanden en kan enkel plaats vinden in ziekenhuizen met een eigen device en/of ablatie programma. Afhankelijk van de wensen en toekomstplannen van de AIOS en de kliniek waarin de stage wordt gevolgd kan er meer nadruk worden gelegd op devices of de ablatie richting. De AIOS is aanwezig bij ablaties en/of device implantaties. Daarnaast is de AIOS betrokken bij de poliklinische zorg voor de pacemaker-/ ICD patient en leert de AIOS over de technische aspecten van de instelling van devices onder begeleiding van de pacemakertechnicus.

Stage LUMC
Duur: 3 maanden bij een fulltime aanstelling
Stagehouder: Dr. M. (Marta) de Riva

Inhoud van de stage

Het LUMC is het centrum in Nederland voor de behandeling van patiënten met levensbedreigende ventriculaire tachycardieën. Zowel de katheterablatie behandeling (endocardiaal, epicardiaal en bij LVAD patiënten) als de chirurgische behandeling van deze ritmestoornissen vormen een speerpunt van het Hart Vaat Longcentrum. Daarnaast wordt het hele spectrum van routine en complexe ablaties van supraventriculaire tachycardieën bij volwassenen, volwassenen met een congenitale hartafwijking en kinderen aangeboden. Er is een uitgebreid ICD programma met endocardiale en subcutane ICD implantaties, ICD follow-up en device extracties. Daarnaast is er een actieve cardiogenetica polikliniek i.s.m. de afdeling klinische genetica.

Supervisoren van de stage zijn: Dr. L. van Erven (devices), dr. M. de Riva (elektrofysiologie)

Startgesprek:

• Het startgesprek zal plaatsvinden met Dr. M. de Riva. Gaarne voor aanvang van het startgesprek een formulier klaarzetten in VREST. Hierbij moeten de persoonlijke/ individuele leerdoelen voor de stage duidelijk geformuleerd worden (volgens het SMART methode, Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden)

Inhoud van de stage:

Activiteiten:

• CVIC: onder andere bijwonen van ablaties en device ingrepen
  • Nb. Verdieping in verschillende ablatie/implantatie technieken (ablatie oa VT, PVC, AF, SVT). Conventionele devices ICD/PM/ILR maar ook CSP en leadless pacemaker)
• Pacemaker kamer: bijwonen van device controles en zelf device controles doen met supervisie.
  • Nb. Verdieping in trouble shooting, meest voorkomende device problemen
• Polikliniek: PIPA, algemene poli ritme, AF poli, erfelijke hartziekten poli, syncope poli.
  • Nb. Bijwonen dan wel uitvoeren van gespecialiseerde poli’s.
  • Klinische neurofysiologie:
    • Nb. KNF zelf benaderen en bijwonen onderzoeken zoals tilt-test.

Meetings:

• Algemene cardiologie overdracht
  • Maandag-donderdag op de C4
• EP meeting
  • Vrijdag 08:15h op de staf (B4). Dit is een verplichte meeting!
• MDO syncope
  • Dit is eens in de 2 weken op donderdag, gaarne contact dr. Bootsma voor locatie en planning.
• MDO genetica  
  • Dit is eens in de 2 weken op donderdag, gaarne contact dr. Bootsma voor locatie en planning.  

Overig:

• Bij interessante casuïstiek bij patiënt op SEH/CCU/afdeling of consulten kan in samenspraak betrokkenheid worden besproken.
• Indien nodig, patiënten voor ablaties/device procedures opnemen/ontslaan.

Eindgesprek:

• Het afsluitend gesprek zal plaatsvinden met Dr. M. de Riva. Gaarne voor aanvang van het Eindgesprek een formulier klaarzetten in VREST.
  • Nb. Indien wenselijk kan er nog een tussengesprek plaatsvinden op eigen initiatief dan wel op initiatief van de stagehouder.
  • Minimaal 3 verplichte KPBs gedurende de stage door verschillende stafleden

Stage indeling:

Meetings:

• Algemene cardiologie overdracht
• EP meeting
• MDO genetica, MDO syncope en Devices complicatie bespreking een keer bijwonen: raadzaam

Polikliniek:

• PIPA poli: 1 x per week onder supervisie van dr. L. van Erven
• Meelopen: 1x erfelijke hartziekten poli, 1 x AF poli, 2x algemene ritme poli (de Riva, Wijnmaalen, Piers)
• Device follow-up: minimaal 5 dagdelen

Kliniek:

• Patiënten op short stay en kliniek opnemen/ontslaan indien nodig
• EHH/SEH/CCU bezoeken bij patiënten met interessante/complexe ritmeproblemen en zich verdiepen in de casuïstiek, analyseren van het probleem en bespreken binnen de EP team.

CVIC:

• Minimaal 10 ablatie procedures bijwonen
  • mogelijkheid om echogeleid veneuze puncties en plaatsen van RV katheters te leren afhankelijk van leerdoelen van specifieke AIOS.
• Minimaal 10 device ingrepen bijwonen
  • mogelijkheid om steriel te staan tijdens procedures afhankelijk van leerdoelen van specifieke AIOS.

Leerdoelen

De AIOS dient zich minimaal de volgende competenties eigen te maken:

1. Ten aanzien van medisch handelen:

a) Voor de meest frequente brady- en tachyaritmieën, cardiogenetische aandoeningen die ritme- en/of geleidingsstoornissen geven en voor syncope geeft de cardioloog blijk van voldoende kennis en vaardigheid om:

1. Een volledige - en nauwkeurige anamnese af te nemen, inclusief familieanamnese;
2. Een lichamelijk onderzoek te verrichten;
3. Gebruikelijke cardiologische onderzoeksmethoden te kunnen toepassen, (laten) uitvoeren en interpreteren, waaronder het rust- en inspanningselektrocardiogram, continue 24-uurs registratie van het hartritme, het echocardiogram, het cardiovasculair MRI onderzoek, het cardiovasculaire CT onderzoek, cardiologisch nucleair onderzoek, hartkatheterisatie, basis programmering van pacemaker/ICD en klinisch elektrofysiologisch onderzoek van het hart;
4. Een differentiaal diagnose op te stellen;
5. Een behandelplan op te stellen en uit te (laten) voeren, en;
6. Een plan voor primaire/secundaire preventie op te stellen en uit te (laten) voeren.

Hierbij houdt de AIOS rekening met factoren als de leeftijd en het geslacht van de patiënt en diens co-morbiditeit, evenals met de risico’s, kosten en baten van diagnostische- en therapeutische strategieën. Het maken van verantwoorde keuzes (“choosing wisely”) maakt hier nadrukkelijk ook deel van uit.

2. Ten aanzien van communicatie, samenwerking, kennis en wetenschap  en professioneel gedrag:

Deze competenties verschillen niet van de beschrijving in het algemene opleidingsplan en kunnen daar worden opgezocht.

3. Leerdoelen devices voor de dienst:

• Het doormeten van de individuele leads (sense, threshold, impedantie); deze waardes adequaat kunnen interpreteren (hierbij moeten dus de leads individueel handmatig worden doorgemeten en niet enkel na de uitslag van autocapture/ automatische device metingen gekeken) en settings naar gelang kunnen aanpassen (b.v. hoger output bij opgelopen threshold).
• Het kunnen nagaan of er opslag van aritmieën is geweest en de bijhorende EGMs kunnen inzien en met supervisie van de dienstdoende interpreteren.
• Adequaat kunnen wijzingen van instellingen (bv. device in VVI mode zetten in geval van PM tachycardie of snelle tracking van een atriale aritmie, device in DOO zetten voor operatie).
• Device alarmen kunnen inzien en interpreteren.
• Uitzetten en weer aanzetten van ventriculaire tachycardie therapieën rondom een operatie of bij opname op de CCU.
• Entrainment en overpacen van AT’s en VT’s.

Toetsinstrumenten

1. Directe beoordeling door de superviserende cardioloog, m.b.v. KPB’s.
2. Beoordeling van statusvoering en consultbrieven, aangevuld met specifieke bespreking hiervan, door de superviserend cardioloog en/of stagehouder, m.b.v. KPB's.
3. Beoordeling van patiëntbesprekingen tijdens het ochtendrapport en tijdens specifiek daartoe gereserveerde onderwijsmomenten m.b.v. KPB’s.
4. Beoordeling van referaten door leden van de opleidingsgroep.  

Portfolio

• 2 Algemene KPB’s
• 2 KPB’s tav brief/statusvoering
• 1 CAT / referaatbeoordeling
• Stagegesprekken: aanvang stage, halverwege stage en einde stage, inclusief zelfreflectie

Aanbevolen literatuur

• ESC Textbook of Cardiovascular Medicine
• 2024 ESC AF guidelines
• 2021 ESC pacing guidelines
• 2022 ESC VT/SCD guidelines
• 2019 ESC SVT guidelines
• 2018 ESC syncope guidelines
• Revelante Iprova protocollen.
• Barold et al: Cardiac pacemakers step by step